Powszechny Spis Rolny 2020
Od 1 wrzeĆnia 2020 r., przez trzy miesiÄ ce, na terenie caĆego kraju, prowadzony bÄdzie Powszechny Spis Rolny. Zgodnie z ustawÄ z 31 lipca 2019 r. o powszechnym spisie rolnym w 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 443), obowiÄ zek udzielenia informacji w spisie spoczywa na uĆŒytkowniku gospodarstwa rolnego, za ktĂłrego uwaĆŒa siÄ osobÄ fizycznÄ lub prawnÄ oraz jednostkÄ organizacyjnÄ niemajÄ cÄ osobowoĆci prawnej, faktycznie uĆŒytkujÄ cÄ gospodarstwo rolne (tj. na ktĂłrej rachunek i w ktĂłrej imieniu gospodarstwo jest prowadzone i ktĂłra jest odpowiedzialna za gospodarstwo prawnie i ekonomicznie), niezaleĆŒnie od tego, czy jest wĆaĆcicielem, dzierĆŒawcÄ tego gospodarstwa czy teĆŒ uĆŒytkuje je z innego tytuĆu (np. na podstawie umowy ustnej lub bezumownie) i niezaleĆŒnie od tego, czy grunty wchodzÄ ce w skĆad gospodarstwa rolnego sÄ poĆoĆŒone na terenie jednej czy kilku gmin.
Pytania w ankiecie obejmujÄ 11 dziaĆĂłw: uĆŒytkowanie gruntĂłw; powierzchnia zasiewĂłw i inna; zwierzÄta gospodarskie; nawoĆŒenie; ochrona roĆlin; budynki gospodarskie; ciÄ gniki maszyny i urzÄ dzenia rolnicze; dziaĆalnoĆÄ gospodarcza; struktura dochodĂłw; aktywnoĆÄ ekonomiczna; chĂłw i hodowla ryb. Dane zbierane w Powszechnym Spisie Rolnym 2020 dotyczÄ zasadniczo stanu w dniu 1 czerwca 2020 r. , jednak czÄĆÄ z nich zawieraÄ bÄdzie odniesienie do 12 miesiÄcy poprzedzajÄ cych tÄ datÄ.
Poprzedni spis rolny odbyĆ siÄ w roku 2010. Jego wyniki zestawione ze spisem z 2002 roku, czyli na dwa lata przed wejĆciem Polski do Unii Europejskiej, uwidoczniĆy duĆŒe zmiany w uĆŒytkowaniu gruntĂłw rolnych oraz powierzchni i strukturze zasiewĂłw w Wielkopolsce:
- korzystnÄ tendencjÄ zmniejszania siÄ liczby gospodarstw rolnych, przy jednoczesnym wzroĆcie Ćredniej powierzchni uĆŒytkĂłw rolnych (UR) z 9,00 ha do 11,05 ha. Odnotowano rĂłwnieĆŒ wzrost udziaĆu â w ogĂłlnej liczbie gospodarstw â tych podmiotĂłw, ktĂłre prowadzÄ dziaĆalnoĆÄ rolniczÄ ;
- zmiany w strukturze gospodarstw rolnych. Znacznie spadĆa (o ponad ÂŒ) liczba gospodarstw najmniejszych o powierzchni 0â5 ha UR i 5â20 ha UR (o 10,5%). Na zbliĆŒonym poziomie utrzymaĆa siÄ liczba gospodarstw z grupy obszarowej 20â50 ha UR. Natomiast znacznie wzrosĆa liczba gospodarstw najwiÄkszych o powierzchni UR 50 ha i wiÄcej (o 35,7%). Zmiany te sÄ jednak powolne, a udziaĆ gospodarstw o powierzchni uĆŒytkĂłw rolnych 15 ha i wiÄcej wynosiĆ zaledwie 16,4%, podczas gdy gospodarstwa najmniejsze (o powierzchni 0â5 ha UR) stanowiĆy prawie 53% ogĂłĆu gospodarstw w wojewĂłdztwie wielkopolskim;
- zmniejszenie liczby gospodarstw rolnych z dziaĆalnoĆciÄ rolniczÄ , gĆĂłwnie na skutek zaniechania prowadzenia tej dziaĆalnoĆci przez jednostki najmniejsze (spadek o ponad œ liczby gospodarstw o powierzchni 0â1 ha UR i o 16,7% â o powierzchni 1â2 ha UR). JednoczeĆnie odnotowano korzystne zjawisko zwiÄkszania siÄ liczby gospodarstw najwiÄkszych prowadzÄ cych dziaĆalnoĆÄ rolniczÄ (wzrost o ponad ÂŒ liczby gospodarstw o powierzchni uĆŒytkĂłw rolnych 30 ha i wiÄcej, w tym o ponad 40% â gospodarstw o powierzchni 50 ha i wiÄcej);
- niewielkie zmniejszenie ogĂłlnej powierzchni gruntĂłw w uĆŒytkowaniu gospodarstw rolnych z 2001,6 tys. ha do 1999,2 tys. ha, tj. o 2,4 tys. ha (o 0,1%);
- zmniejszenie powierzchni uĆŒytkĂłw rolnych z 1819,3 tys. ha do 1797,0 tys. ha, tj. o 22,3 tys. ha (o 1,2%). W ogĂłlnej powierzchni uĆŒytkĂłw rolnych dominowaĆ udziaĆ powierzchni zasiewĂłw (82,3%), ktĂłry w porĂłwnaniu z 2002 r. wzrĂłsĆ o 2,1 pkt. proc.;
- zwiÄkszenie ogĂłlnej powierzchni zasiewĂłw z 1458,2 tys. ha do 1479,3 tys. ha, tj. o 21,2 tys. ha (o 1,4%);
- zmiany w strukturze zasiewĂłw i upraw, w ktĂłrej zmniejszyĆa siÄ powierzchnia uprawy zbĂłĆŒ ogĂłĆem z 1142,4 tys. ha do 1083,9 tys. ha (o 5,1%), ziemniakĂłw z 71,5 tys. ha do zaledwie 40,0 tys. ha (o 44,1%) i burakĂłw cukrowych z 54,0 tys. ha do 42,8 tys. ha (o 20,7%), wzrosĆa natomiast powierzchnia upraw rzepaku i rzepiku z 64,8 tys. ha do 138,2 tys. ha (o 113,2%) oraz upraw pastewnych z 85,5 tys. ha do 133,8 tys. (o 56,5%), a takĆŒe grupy upraw zaliczanych do âpozostaĆychâ z 36,7 tys. ha do 38,4 tys. ha (o 4,6%);
- zwiÄkszenie udziaĆu powierzchni sadĂłw w ogĂłlnej powierzchni uĆŒytkĂłw rolnych z 0,9% do 1,3%;
NaleĆŒy siÄ spodziewaÄ, ĆŒe przemiany polskiego rolnictwa, obserwowane w ostatnich 3 dekadach, a zwĆaszcza od wejĆcia Polski do Unii Europejskiej, wspierane przez programy WspĂłlnej Polityki Rolnej, ulegĆy nasileniu w ciÄ gu ostatniego dziesiÄciolecia. Znajdujemy potwierdzenie tych tendencji w prowadzonych co roku reprezentacyjnych badaniach rolniczych, czyli prowadzonych na czÄĆci gospodarstw. Jednak peĆen ich obraz moĆŒemy uzyskaÄ jedynie w Powszechnym Spisie Rolnym, jedynym badaniu peĆnym, prowadzonym, zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, co 10 lat i dajÄ cym moĆŒliwoĆÄ dokonywania porĂłwnaĆ miÄdzynarodowych.